3.1 Jak ustalić maksymalną wielkość pomocy?

Wielkość ta określona została w § 4 ust. 1 i 2 rozporządzenia pomocowego i wynosi:
- 130 % najniższego wynagrodzenia - w przypadku osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,
- 110 % najniższego wynagrodzenia - w przypadku osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
- 50 % najniższego wynagrodzenia - w przypadku osób zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności,
oraz 100 % kwoty odpowiadającej składce należnej od pracownika na ubezpieczenie emerytalne i chorobowe oraz składce należnej od pracodawcy na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe od wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego.
W przypadku osób niepełnosprawnych, u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub epilepsję oraz niewidomych, maksymalną wielkość pomocy, zwiększa się o 75 % najniższego wynagrodzenia.
Kwota maksymalnej wielkości pomocy nie jest uzależniona od wymiaru czasu pracy pracownika niepełnosprawnego oraz wyliczana jest jednakowo dla zakładów pracy chronionej oraz rynku otwartego.

	Zakład pracy chronionej/rynek otwarty
	Znaczny Umiarkowany Lekki
Schorzenia specjalne*	1843,16 1663,34 1123,88
Brak schorzeń	1168,83 989,01 449,55

* osoba, u której stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, epilepsję lub osoba niewidoma
Do kwot wskazanych w tabeli należy doliczyć 100 % kwoty odpowiadającej składce należnej od pracownika na ubezpieczenie emerytalne i chorobowe oraz składce należnej od pracodawcy na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe od wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego.

3.2 Jak ustalić koszty płacy pracownika niepełnosprawnego?

Koszty płacy w przeciwieństwie do maksymalnej wielkości pomocy stanowią wartość rzeczywistą (realną) oznaczającą faktyczny koszt poniesiony przez pracodawcę. Przez koszty płacy zgodnie z przepisami unijnymi należy rozumieć wynagrodzenie pracownika (zawierające składki na ubezpieczenia społeczne należne od pracownika) oraz składki na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawcy. Do kosztów płacy nie zalicza się kosztów pochodnych od wynagrodzenia, np. obowiązkowych składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych czy PFRON.

3.3 Podwyższone koszty zatrudniania osób niepełnosprawnych

Przez podwyższone koszty zatrudniania osób niepełnosprawnych należy rozumieć koszty wynikające z zatrudnienia osób niepełnosprawnych, które są kosztami dodatkowymi względem kosztów, które przedsiębiorca poniósłby, jeżeli zatrudniałby pracowników nie będących osobami niepełnosprawnymi, przez każdy okres, przez który pracownik lub pracownicy niepełnosprawni są w rzeczywistości zatrudniani (§3 ust.2 rozporządzenia pomocowego). Innymi słowy, koszty te stanowią różnicę pomiędzy kosztami pracy osoby niepełnosprawnej a kosztami pracy osoby pełnosprawnej. Katalog kosztów stanowiących rzeczywiste podwyższone koszty zatrudniania osób niepełnosprawnych został określony przepisem § 3 ust.2 i 3 rozporządzenia pomocowego (poszczególne koszty wymienione zostały w objaśnieniach do formularza INF-D-Kz).

3.3.1 Obliczanie podwyższonych kosztów zatrudniania osób niepełnosprawnych

Przepis § 6 ust.2 p.1-11 rozporządzenia pomocowego wskazuje zasady, które należy stosować przy wyliczaniu podwyższonych kosztów. Jednak sposób lub metoda obliczania podwyższonych kosztów zatrudniania osób niepełnosprawnych nie są jednoznacznie określone obowiązującymi przepisami. Ponieważ prawo nie narzuca określonej metody liczenia podwyższonych kosztów, dlatego też pracodawcy mogą stosować własne metody. Istotne jest aby metoda wybrana przez pracodawcę była zgodna z rozporządzeniem pomocowym. Ponadto pracodawca powinien zapewnić stosowanie jednolitej metody wobec wszystkich pracowników niepełnosprawnych.

3.3.2 Ryczałt

W przypadku gdy pracodawca nie zdecyduje się na rozliczanie rzeczywistych podwyższonych kosztów zatrudniania osób niepełnosprawnych może skorzystać z ryczałtu. Wysokość ryczałtu uzależniona jest od stopnia niepełnosprawności pracownika niepełnosprawnego oraz faktu, czy pracownik jest osobą u której stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, epilepsję bądź też jest osobą niewidomą. Wysokość ryczałtu nie jest uzależniona od wymiaru czasu pracy pracownika niepełnosprawnego. Zgodnie z rozporządzeniem pomocowym kwoty ryczałtu wynoszą:

Stopień znaczny	Stopień umiarkowany	Stopień lekki
90% mw*	70% mw*	40% mw*

* mw – minimalne wynagrodzenie

W przypadku osób, u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, epilepsję bądź też osób niewidomych kwoty przedstawione w tabeli zwiększa się o 55% minimalnego wynagrodzenia.

Ponadto do kwoty ryczałtu zalicza się 100% kwot odpowiadającym składkom na ubezpieczenia społeczne, o których mowa w art.25 ust.3 ustawy o rehabilitacji (…), tj. kwot składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez PFRON lub budżet państwa.

W przypadku pracodawców nie będących zakładami pracy chronionej kwoty ryczałtu wynoszą 70% kwot przedstawionych w tabeli lub 90% kwot przedstawionych w tabeli powiększonych o 55% minimalnego wynagrodzenia w przypadku osób, u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, epilepsję bądź też osób niewidomych. Podobnie jak w zakładach pracy chronionej do kwoty ryczałtu należy doliczyć 100% kwot odpowiadających składkom na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez PFRON lub budżet państwa (art.25 ust.2 i 3a ustawy o rehabilitacji).

	Zakład pracy chronionej	Rynek otwarty
	Znaczny Umiarkowany Lekki	Znaczny Umiarkowany Lekki
Schorzenie specjalne*	1303,7 1123,88 854,15	1173,33 1011,49 768,73
Brak schorzenia	809,19 629,37 359,64	566,43 440,56 251,75

*osoba, u której stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, epilepsję lub osoba niewidoma
Do kwot w tabeli należy doliczyć 100% kwot odpowiadających składkom na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez PFRON lub budżet państwa (art.25 ust.2 i 3a ustawy o rehabilitacji).

Warunkiem skorzystania z ryczałtu jest złożenie oświadczenia o wyborze tej formy do organu udzielającego pomocy. Termin do złożenia oświadczeń o wyborze ryczałtu za rok 2004 upłynął 15 stycznia 2005 r. Natomiast dla przyszłych okresów rozliczeniowych terminem do złożenia oświadczenia jest 20 luty roku, za który pracodawca będzie dokonywał rozliczenia. Tak więc pracodawcy, którzy zamierzają skorzystać z ryczałtowej formy rozliczenia dofinansowań za 2005 r. powinni złożyć oświadczenia o wyborze tej formy rozliczenia do 20 lutego 2005 r. Wzór oświadczenia można znaleźć na stronach internetowych Funduszu pod adresem www.pfron.org.pl w module dotyczącym SOD. Należy zaznaczyć, że pracodawca w składanym oświadczeniu wskazuje jedynie metodę, która zostanie wykorzystana do rozliczenia rocznego (ryczałt wobec wszystkich pracowników lub jednego pracownika bądź grupy pracowników), a nie konkretnych pracowników, których ryczałt będzie dotyczyć, ani też grup zawodowych, do których zamierza zastosować rozliczenie ryczałtowe.
Pracodawcy, którzy nie złożą oświadczeń o wyborze ryczałtu zobowiązani będą rozliczyć uzyskaną pomoc z uwzględnieniem rzeczywistych podwyższonych kosztów zatrudniania osób niepełnosprawnych.